Newsletter 28/2013

Komentarze

 

 

 

JAK ZASKARŻYĆ CZYNNOŚCI ZAMAWIAJĄCEGO? CZ. 1 – ODWOŁANIE W POSTĘPOWANIU O UDZIELENIE ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO

Zamówienia publiczne są dla wielu polskich przedsiębiorców jedyną szansą na uzyskanie zleceń o dużej wartości, a w niektórych sektorach, jak gospodarka odpadami czy też budowa i konserwacja dróg publicznych, stanowią jedyny sposób uzyskania jakiekolwiek zlecenia.

Najnowsze sprawozdanie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych donosi, że wartość rynku zamówień publicznych w Polsce w 2012 roku wyniosła 132,7 mld zł (8,32% PKB). Ta ogromna suma została przeznaczona na wykonanie projektów publicznych w zakresie robót budowlanych, dostaw i usług. Zasili ona portfele przedsiębiorców wybranych na wykonawców zamówień.

Kluczową kwestią dla zabezpieczenia interesów przedsiębiorców jest możliwość efektywnej kontroli czynności podmiotu publicznego – zamawiającego w ramach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Instrumenty prawne kontroli działań zamawiającego reguluje Dział VI ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej: PZP) pod tytułem „Środki ochrony prawnej”. Ustawa wyróżnia dwa typy środków ochrony prawnej, to jest odwołanie oraz skargę do sądu. Ponadto, jeżeli w danym postępowaniu wykonawcy nie przysługuje odwołanie może on w odpowiednim terminie poinformować zamawiającego o czynności niezgodnej z przepisami ustawy, co uprawnia (choć nie wiąże) zamawiającego do powtórzenia czynności.

Podstawowym środkiem ochrony prawnej i sposobem na zaskarżenie czynności zamawiającego jest odwołanie. Do wniesienia odwołania wykonawca jest uprawniony, jeżeli zamawiający naruszył przepisy ustawy PZP, a wykonawca ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia i poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przepisów ustawy PZP.

Istotną okolicznością jest to, czy wartość zamówienia przekracza czy też nie tzw. „progi unijne”, określone w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów (obecnie jest to rozporządzenie opublikowane w Dzienniku Ustaw Nr 282 poz. 1649). W postępowaniach o udzielenie zamówień poniżej „progów unijnych” możliwość wniesienia odwołania została ograniczona do czterech czynności zamawiającego: wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki lub zapytania o cenę (niewłaściwy tryb), opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu (niewłaściwe warunki udziału), wykluczenia odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia (niesłuszne wykluczenie) oraz odrzucenia oferty odwołującego (niesłuszne odrzucenie oferty).

W przypadku postępowań poniżej „progów unijnych” dotkliwym bywa często brak możliwości odwołania się od sformułowania specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ) i opisu przedmiotu zamówienia ograniczających konkurencję. Poniżej „progów unijnych” zaskarżyć można ustalenie warunków dotyczących podmiotu biorącego udział w postępowaniu, lecz nie warunki dotyczące przedmiotu zamówienia.

Odwołanie należy wnieść do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (dalej: KIO) w formie pisemnej bądź elektronicznej z bezpiecznym, weryfikowanym podpisem.

Niezwykle istotną kwestią w postępowaniu odwoławczym są terminy ustawowe na wniesienie odwołania oraz sposoby doręczania, określone różnie od tych przewidzianych w procedurze cywilnej czy administracyjnej.

Terminy do wniesienia odwołania zostały uzależnione od wartości zamówienia (czy przekracza ona „progi unijne”) oraz od sposobu przesyłania informacji (drogą elektroniczną, faksem czy też inną drogą) i wynoszą co do zasady od 5 do 15 dni od otrzymania informacji o czynności zamawiającego. W tym terminie Prezesowi KIO musi zostać doręczone odwołanie. Nie wystarczy złożenie w terminie pisma na poczcie. Kopia odwołania powinna zostać przesłana zamawiającemu i to w taki sposób, aby mógł się zapoznać z jego treścią przed upływem terminu. Tu również nie wystarczy samo złożenie pisma w urzędzie pocztowym, za to domniemywa się, że pismo wysłane faksem bądź drogą elektroniczną w terminie zostało doręczone we właściwy sposób.

Bardzo krótki, 3-dniowy termin został przewidziany do zgłoszenia przystąpienia do postępowania odwoławczego przez innych wykonawców. Nieprzystąpienie przez wykonawcę, który „wygrał przetarg” do postępowania odwoławczego może być dotkliwe, gdyż zamawiający może uznać odwołanie i unieważnić postępowanie przetargowe. W takiej sytuacji cała procedura rozpocznie się od nowa, a wykonawca, który przedstawił najkorzystniejszą ofertę będzie musiał ponownie starać się o to samo zamówienie. Natomiast, jeśli weźmie on udział w postępowaniu odwoławczym będzie mógł się sprzeciwić uwzględnieniu odwołania bez rozpoznania przez KIO.

W związku ze stopniem skomplikowania postępowania odwoławczego, krótkimi terminami oraz zróżnicowanym orzecznictwem KIO warto się zastanowić, czy kontroli nad przebiegiem postępowania „przetargowego” nie powierzyć zawodowemu pełnomocnikowi. W ten sposób przedsiębiorca może uzyskać przewodnika, który bezpiecznie przeprowadzi go przez dżunglę przepisów i precedensów, doprowadzając go – o ile przedstawiona oferta na to pozwala – do przetargowego El Dorado.

 

 

Piotr Brych

 

 

AKTUALNOŚCI

Przed Sądem w Gliwicach zakończyło się postępowanie o zasiedzenie nieruchomości – willi, stanowiącej własność ówczesnej obywatelki niemieckiej, reprezentowanej przez naszą Kancelarię. Rodzina właścicielki została zmuszona do opuszczenia nieruchomości w 1942 roku, w wyniku deportowania do obozu zagłady. Władze III Rzeszy nie ujawniły w księgach wieczystych przewłaszczenia nieruchomości i nie zastosowały przepisów tzw. Dekretów Norymberskich, skierowanych przeciwko osobom narodowości żydowskiej. W następstwie Państwo Polskie respektowało własność naszej Klientki, jako własność pozostawioną na byłym terytorium niemieckim, lecz nie podlegającą nacjonalizacji.

 

Sąd oddalił wniosek o stwierdzenie zasiedzenia przez instytucję publiczną, która przez wiele lat zarządzała powyższą nieruchomością. Wskazał, że nie zostały spełnione przesłanki niezbędne do stwierdzenia zasiedzenia wedle prawa cywilnego, a to wskutek jednoznacznych deklaracji władania nieruchomością przez instytucję publiczną jedynie w zastępstwie, bez zamiaru zachowania jej dla siebie. W sprawie krzyżowały się zakresy przepisów prawa niemieckiego oraz prawa polskiego (dekret z 1946 roku o majątkach opuszczonych i poniemieckich).

 

Newsletter jest dostarczany bezpłatnie przede wszystkim Klientom kancelarii Mikulski & Wspólnicy. Treść biuletynu opracowana jest przez prawników kancelarii i nie jest formą doradztwa prawnego.