Newsletter 45/2015

Komentarze

WYROK ZAOCZNY PRZED SĄDEM NIEMIECKIM

- pozew przygotowany w Polsce

Ujednolicenie systemu prawa w Unii Europejskiej pozwala na przygotowanie pozwu w postępowaniu przed sądem niemieckim. Takim pozwem sporządzonym w Polsce, a następnie popieranym przed sądem niemieckim, może być pozew w postępowaniu zaocznym.

Instytucję wyroku zaocznego regulują przepisy niemieckiego kodeksu postępowania cywilnego (dalej: ZPO). W sytuacji gdy, przed sądem niemieckim został złożony pozew, sąd ten może wydać tzw. właściwy wyrok zaoczny (echtes Versäumnisurteil), co ciekawe, zarówno przeciwko powodowi, jak i pozwanemu, jeśli zostaną spełnione odpowiednie przesłanki ogólne: niestawiennictwo strony, wniosek strony przeciwnej o wydanie takiego wyroku i przesłanki, o których mowa w § 335 ZPO oraz przesłanki szczególne. Właściwy wyrok zaoczny przeciwko powodowi zawiera oddalenie powództwa bez jego merytorycznej kontroli. Natomiast właściwy wyrok zaoczny przeciwko pozwanemu opiera się na twierdzeniach powoda i weryfikacji ich przez sąd pod kątem wiarygodności i przekonania sądu (die Schlüssigkeitsprüfung) oraz na okolicznościach wskazanych przez powoda.

Sąd niemiecki może wydać również tzw. niewłaściwy wyrok zaoczny przeciwko pozwanemu. Wyrok ten – pomimo niestawiennictwa pozwanego – jest jednak de facto wyrokiem merytorycznym oddalającym powództwo. Sąd może uznać bowiem, że twierdzenia powoda nie są przekonywujące (unschlüssig) lub same powództwo jest niedopuszczalne (unzulässig). Wydanie takiego wyroku wymaga jednocześnie pouczenia powoda przez sąd i jego wysłuchania przed wydaniem orzeczenia.

Zgodnie z przepisami ZPO niewłaściwy wyrok zaoczny może zostać również wydany w tzw. wstępnym pisemnym postępowaniu sądowym (bez konieczności odbycia się rozprawy ustnej). Jeśli mianowicie pozwany – po prawidłowo doręczonym pouczeniu przez sąd – nie zajął w wyznaczonym terminie (2 tygodniu od dnia doręczenia pozwu) stanowiska co do gotowości podjęcia obrony – niezajęcie stanowiska jest odpowiednikiem niestawienia się pozwanego na rozprawie w zwykłym postępowaniu procesowym, po prawidłowym doręczeniu zawiadomienia o rozprawie -, a powód złożył pisemny wniosek o wydanie wyroku zaocznego we wstępnym pisemnym postępowaniu sądowym (co najczęściej ma miejsce już w pozwie), sąd przystępuje do badania przesłanek do wydania takiego wyroku.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że zajęcie stanowiska co do gotowości do podjęcia obrony będzie skuteczne (wstrzyma wydanie wyroku zaocznego) również po upływie wyznaczonego terminu, a jednocześnie przed przekazaniem podpisanego przez sędziego wyroku zaocznego do odpowiedniego sekretariatu (Geschäftsstelle), jednakże wykazanie, że spóźnione stanowisko pozwanego wpłynęło do sądu w odpowiednim terminie, obciąża pozwanego.

W przypadku wydania wyroku zaocznego przeciwko pozwanemu sąd ma obowiązek zbadać z urzędu, czy twierdzenia powoda są przekonywujące, a sam pozew dopuszczalny i uzasadniony. Jeśli pozew wydaje się być uzasadniony, wówczas wyrok zaoczny zostaje wydany przeciwko pozwanemu, doręczony obu stronom i dopiero od momentu doręczenia obu stronom funkcjonuje w obrocie prawnym. Ma to znaczenie przy obliczaniu terminu do wniesienia odpowiedniego środka zaskarżenia.

Jeśli pozew wydaje się być wątpliwy, ewentualnie nieprzekonywujący w swoich twierdzeniach, a jednocześnie wątpliwości te dotyczą roszczenia pobocznego (np. żądania odsetek), wówczas sąd – po zwróceniu uwagi powodowi na dany problem  - wydaje tzw. nieprawidłowy wyrok zaoczny przeciwko powodowi. Tak więc w zakresie roszczenia głównego sąd wyda wyrok zaoczny (częściowy) przeciwko pozwanemu, a w zakresie roszczenia pobocznego wyda wyrok oddalający roszczenie (czyli wspomniany wyżej tzw. niewłaściwy wyrok zaoczny), chyba, że powód przedstawi argumenty, które przekonają sąd do jego racji. Wyrok taki może zostać wydany bez odbycia rozprawy ustanej.

Jeśli więc polski wierzyciel dysponuje przekonywującym materiałem dowodowym, wówczas może skorzystać z postępowania sądowego w Niemczech, które – po wystąpieniu odpowiednich przesłanek – zakończy się wydaniem wyroku zaocznego. W toku samego postępowania nie będzie konieczne stawienie się przed sądem niemieckim ani samego powoda, ani świadków, ani jego pełnomocnika, czy to polskiego (radcy prawnego lub adwokata), czy to niemieckiego Rechtsanwalt’a.

Krzysztof Łakomski

radca prawny

Newsletter jest dostarczany bezpłatnie przede wszystkim Klientom kancelarii Mikulski & Wspólnicy. Treść biuletynu opracowana jest przez prawników kancelarii i nie jest formą doradztwa prawnego.