Newsletter 46/2016

Komentarze

LOTNISKO ZAPŁACI ODSZKODOWANIE ZA HAŁAS Z ODSETKAMI

Hałas związany z funkcjonowaniem lotniska narusza prawa majątkowe oraz dobra osobiste właścicieli nieruchomości zlokalizowanych wokół lotniska, takie jak np. prawo do spokojnego zamieszkiwania czy prawo do zdrowia. Z tego też względu właściciele obszarów szczególnie narażonych na tego typu oddziaływanie mogą i powinni być chronieni w szczególny sposób. Taką ochronę stanowi również prawo dochodzenia roszczenia odszkodowawczego i roszczenia o zadośćuczynienie.

Strefy oddziaływania

Zapewnieniu szczególnej ochrony w tzw. strefach oddziaływania towarzyszy uregulowanie w formie lokalnego aktu prawa miejscowego m.in. parametrów nasilenia hałasów, zwykle związanych z ustanowieniem tzw. stref nasilenia hałasu. W zależności od strefy wprowadzany jest całkowity lub ograniczony zakaz lokalizowania i budowy obiektów mieszkalnych, a w istniejącej zabudowie wymagane jest wprowadzenie zabezpieczeń zapewniających właściwą akustykę pomieszczeń. Paradoksalnie, ustanowienie zasad korzystania z nieruchomości w drodze aktu prawa miejscowego (uchwały sejmiku województwa), mimo że ma służyć obronie przed hałasem, jest jednocześnie jednym z ograniczeń sposobu korzystania z prawa własności. Wymóg dostosowania budynków do norm akustycznych prowadzi bowiem z jednej strony do spadku wartości nieruchomości, a z drugiej strony do powstania kosztów i wydatków związanych z zabezpieczeniem właściwego klimatu akustycznego w pomieszczeniach. Ponadto, osoby zamieszkujące na tych obszarach zostają narażone na choroby, nie mogą swobodnie korzystać ze swych miejsc zamieszkania, w tym z ogrodu, wypoczynku wśród zieleni, ciszy i spokoju, cierpią na zakłócenia snu.

Odszkodowania przed wydatkami

Rezultatem powyższych oddziaływań są przysługujące właścicielom nieruchomości roszczenia odszkodowawcze i roszczenia o zadośćuczynienie związane ze skutkami sąsiedztwa z lotniskiem. Jak zostało wspomniane, odszkodowania te przysługują nie tylko z tytułu ograniczonego korzystania z nieruchomości, lecz także z tytułu wydatków niezbędnych na ochronę akustyczną budynków i lokali, np. poprzez wymianę okien, zastosowanie stosownych uszczelnień czy ekranów dźwiękochłonnych, nawet wtedy, gdy wydatki na poprawę stanu akustycznego budynku lub pomieszczeń nie zostały jeszcze poniesione. Innymi słowy, ustawa o ochronie środowiska wprowadza możliwość dochodzenia odszkodowania na ten cel, zanim wydatki zostały poniesione. Oznacza to, że osoby dotknięte uciążliwym sąsiedztwem , których nie stać na lepsze zabezpieczenie swoich domów przed hałasem, mogą domagać się od zarządzającego lotniskiem środków na pokrycie niezbędnych wydatków, zanim te wydatki w rzeczywistości powstaną.

Nawet osoba małoletnia, nabywająca nieruchomość w drodze dziedziczenia, mająca ograniczone możliwości zarobkowania ze względu na wiek, może domagać się stosownego odszkodowania. Ten kierunek rozumienia przepisów ustawy o ochronie środowiska potwierdził ostatnio Sąd Apelacyjny w Krakowie, w wyroku z dnia 17 grudnia 2015 roku (I Aca 1250/15), przyznając małoletniej właścicielce budynku mieszkalnego położonego w strefie oddziaływania lotniska stosowne odszkodowanie, w tym na odpowiedni remont, którego jeszcze nie przeprowadziła.

Naliczanie odsetek od odszkodowania

Postępowania przeciwko lotniskom o odszkodowanie trwają długo i wymagają szeregu specjalistycznych opinii biegłych. Wówczas, szczególnego znaczenia nabierają odsetki za opóźnienie w zapłacie odszkodowania.

W obliczu niskiej inflacji lub nawet deflacji odsetki od przysługującego odszkodowania pełnić winny tradycyjne funkcje: sankcyjną, dyscyplinującą i kompensacyjną. Dla ich obliczenia niezwykle ważne jest zatem, gdy odszkodowanie należne jest od dnia wystąpienia z żądaniem naprawienia szkody, a nie od dnia wydania w tej sprawie orzeczenia przez sąd. Ma to szczególne znaczenie, gdy sprawy procesowe dotyczące odszkodowania za zakłócanie ciszy przez samoloty trwają po kilka lat, a opinie biegłych sadowych oceniających wysokość poniesionych szkód są konsekwentnie podważane przez zarządcę lotniska.

W powołanym wyżej orzeczeniu Sąd Apelacyjny podzielił te poglądy, wyrażane już także przez Sąd Najwyższy, w których wymagalność roszczenia odszkodowawczego łączy się z żądaniem zapłaty odszkodowania (zwykle w wezwaniu do zapłaty), a odsetki pełnią funkcję dyscyplinującą wobec dłużnika i kompensującą poszkodowanemu wysokość odszkodowania, skutkiem upływu czasu.

Andrzej Mikulski

Newsletter jest dostarczany bezpłatnie przede wszystkim Klientom kancelarii Mikulski & Wspólnicy. Treść biuletynu opracowana jest przez prawników kancelarii i nie jest formą doradztwa prawnego.